Shëndetin ose e përmirësojmë ose e shkatërrojmë nëpërmjet ushqimeve që zgjedhim. Po ashtu edhe me pijet. Nga njëra anë qëndrojnë pijet me gaz, zgjedhja më e keqe që mund të bëjmë për të shuar etjen. Dhe nga ana tjetër qëndron uji, më i miri për të shuar etjen dhe për tu kujdesur për shëndetin.

Por uji nuk na ofron një shije të veçantë dhe ne duam që ndonjëherë të shijojmë një pijë. Një alternativë ekselente për këtë është kafja ose çaji. Të dyja këto pije kanë fituar një vend të pazëvendësueshëm ndërmjet pijeve të shëndetshme, por me disa përjashtime.

Kafja dhe çaji, janë burime kryesore të kafeinës dhe antioksidantëve. Çaji, veçanërisht çaji jeshil, lidhet me reduktimin e rrezikut nga diabeti, depresioni, dhe me përmirësimin e presionit të gjakut. Gjithashtu ul obezitetin dhe nivelet të glukozës, ndërsa kafja është e lidhur me uljen e rrezikut nga vdekja e parakohshme dhe kardiovaskulare për atletët .

1. Të mirat e kafes që nga zemra deri te truri

Ata që e pinë kafen, në krahasim me ata që nuk e pinë kanë një rrezik 7% më të ulët të atakut të zemrës. Kërkime të ndryshme e lidhin konsumin e kafes gjithashtu me uljen e rrezikut nga kanceri, cirroza dhe diabeti.

Sa për shëndetin e trurit, rritja e konsumit të kafes dhe çajit lidhet me uljet e rrezikut të tumorit në tru. Kafja e ndihmon trurin të mirëfunksionojë. Një deri në dy filxhan kafe mund të ul rrezikun për Alzheimer dhe forma të tjera të dementias. Të pish kafe mund të përmirësojë memorien afatgjatë dhe nëse pi kafe me kafeinë, rritet përqendrimi dhe vigjilenca, ndërkohë që ulet edhe risku i depresionit. Kafja mund të jetë një shpatë me dy tehe, sepse me konsumin e tepërt shkakton edhe efekte të kundërta, dhe toleranca e gjithsecilit ndaj kafeinës është e ndryshme.

2. Të mirat e çajit

a. Diabeti i tipit të dytë

Një studim zbuloi se njerëzit që konsumonin 6 apo më shumë filxhanë çaji jeshil kishin një rrezik 33% më të ulët të zhvillimit të diabetit tipi i dytë sesa ata që  konsumonin më pak se një filxhan në javë.

b. Humb peshë

Ka evidenca që konsumimi për një kohë të gjatë i çajit jeshil djeg yndyrat dhe mund të bashkëpunoj me elementë të tjerët për të rritur nivelin e oksidatimit të yndyrës.

c. Shëndeti i kockave

Polifenolet e çajit jeshil të kombinuara me vitaminën D përmirësojnë strukturën e kockës dhe i japin fuqi. Miksimi mund dëmtimin e kockave të shkaktuar nga lipopolisaharidet. Kjo rrjedhimisht ul edhe rrezikun nga osteoporoza.

d. Shëndeti i syve

Katekina në çajin jeshil na mbron nga glaukoma dhe sëmundje të tjera të syve, sepse kërkuesit kanë zbuluar që kjo përbërje shkon nga sistemi tretës te indet e syve.

e. Kanceri

Përbërësit e çajit jeshil kanë treguar se rregullojnë shprehjen e proteinave të përfshira në inflamacion, proteinave që bëjnë sinjalizimin e qelizave, lëvizshmërinë e qelizave dhe që marrin pjesë në formimin e enëve të reja të gjakut.  Sinjalizimi i qelizave tregon lidhjen midis konsumit të çajit jeshil dhe uljes së rrezikut nga kanceri (ovarian ose i gjirit). Ulja e rrezikut të kancerit ndodh sepse polifenolet e çajit jeshil veprojnë në mënyra molekulare për të parandaluar prodhimin dhe përhapjen e qelizave tumorale. Dhe EGCG, element i çajit jeshil ndihmon qelizat tumorale t’i përgjigjen kimioterapisë.

3. Çajra të ndryshëm ofrojnë përfitime të ndryshme

Ai për të cilën flitet më shumë është çaji jeshil por edhe llojet e tjera duhen marrë në konsideratë. Çaji i zi dhe jeshil, vijnë nga një pemë që qëndron gjithmonë jeshile dhe quhet Camellia sinensis. Është mënyra e përpunimit që krijon dy lloje të ndryshëm cajrash. Çaji i zi është i oksigjenuar ndërsa jeshili jo.

Ka edhe cajra të tjerë bimorë, që ndryshojnë drastikisht në aromë dhe në efektet shëndetësore (cajrat që vijnë nga bimët e tjera në të vërtetë nuk quhen çaj por ne jemi mësuar tashmë). Do të tregojmë se për çfarë shërbejnë disa lloje cajrash.

a. Caji oolong për ruajtjen e peshës trupore dhe shëndetin e zemrës: polifenolet te Oolong ndihmojnë në kontrollin e metabolizmit të yndyrave duke aktivizuar enzima të caktuara. Një studim i bërë në 2001 doli në përfundimin se ata që pinë çaj oolong të fortë dhe të holluar dogjën më shumë kalori se sa normalja a tyre.

b. Caji i hibiscus për shëndetin e përgjithshëm: ai është i pasur me vitaminë c, minerale dhe antioksidantë. Studimet sugjerojnë që ky çaj parandalon sëmundjet e metabolizmit, mbron mëlçinë tënde madje siguron edhe efekte antikancer.

c.Matcha për antioksidantët: Matcha është një lloj i çajit jeshil, por ndryshe nga ai normali, ku ti pret që gjethet të lëshojnë esencën dhe më pas i hedh, në rastin e matcha ti e konsumon me gjithë gjethe të cilat janë copëtuar deri në pluhur. Një filxhan matcha siguron antioksiant të barabartë me 3 filxhan të çajit normal.

4. Shmang shtesat në çaj apo kafe

Ne preferojmë ti shtojmë qumësht kafes, por edhe çajit për ata që duan ta pinë si anglezët. Por proteinat në qumësht neutralizojnë antioksidantët. Kështu që është mirë të shmangni qumështin si shtesë, madje edhe sheqeri duhet minimizuar.

Nëse je shtatzënë duhet t’i shmangësh edhe çajin edhe kafen për shkak të kafeinës. Konsumi i kafeinës bën që bebet të lindin nënpeshë , të kenë probleme me zemrën, dhe çrregullime në sjellje kur te rriten.

5. Si të rrisni përfitimet nga kafja dhe çaji

Çështja është se duam edhe t’i shtojmë kafes dhe çajit ëmbëltues për shkak të hidhësisë që kanë. Për të shmangur sheqerin  përdorni limon, që gjithashtu ndihmon në stabilizimin e katekinave dhe kështu ne marrim më shumë prej tyre.

Ndërsa kafes, nëse i shtoni vaj kokosi, do t’u ndihmojë të digjni më shumë yndyra. Filloni me një lugë të vogël kafeje vaj kokosi, për të shmangur efektet anësore që shfaqen në stomak.